کارمندان و کارگران شاغل در ادارات دولتی و خصوصی، در پایان هر ماه بر روی فیش حقوقی خود اعدادی با عنوان مالیات بر حقوق مشاهده میکنند که در واقع از مبلغ دریافتی آنها کسر شده است. این مالیات چیست و چرا از حقوق بگیران دریافت میگردد؟ در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد. همچنین انواع درآمدهای مشمول و غیر مشمول در مالیات حقوق را هم معرفی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
مالیات بر حقوق چیست
مالیات به طور کلی در دو گروه مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم جای میگیرد. مالیات کالاهای وارداتی یا مالیات بر ارزش افزوده جزو مالیات غیرمستقیم به شمار میرود که خریدار یا تاجر مستقیما پرداخت میکند. اما مالیاتی از قبیل مالیات بر دارایی یا مالیات بر حقوق، جزو مالیات مستقیم محسوب میشود که طبق مفاد قانون مالیات مستقیم، باید هر ماهه محاسبه شده و پرداخت گردد.
همه کارکنان بخشهای دولتی و خصوصی که بیمه شده تامین اجتماعی هستند، باید بخشی از حقوق خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. این مبلغ در هر سال متناسب با بالا رفتن پایه حقوق، افزایش مییابد. البته باید بگوییم این مبلغ مستقیما از حقوق بگیران دریافت نمیشود؛ بلکه کارفرما وظیفه دارد در پایان هر ماه، مبلغ مالیات را طبق بخشنامههای ارسالی وزارت اقتصاد، محاسبه کرده و از حقوق کارکنان کسر کند و به حساب وزارت دارایی واریز نماید.
البته لزوما همه افراد شاغل و حقوق بگیر مشمول پرداخت مالیات نمیشوند. هر ساله هنگام اعلام حداقل پایه حقوق، مبلغی به عنوان معافیت مالیات بر حقوق نیز اعلام میگردد؛ بنابراین کارکنانی که این مبلغ یا کمتر از آن را دریافت میکنند، از پرداخت مالیات حقوق معاف هستند.
معافیت مالیات بر حقوق در سال 1401
در سال گذشته طبق بخشنامه وزارت اقتصاد، کارکنانی که برابر یا کمتر از 4 میلیون تومان در ماه دریافت میکردند، معاف از مالیات محسوب میشدند. اما در سال 1401 این مبلغ به 5.600.000 تومان افزایش یافته است. یعنی کارمندان و کارگرانی که حقوق ماهیانهشان حداکثر به 5 میلیون و 600 هزار تومان میرسد، مشمول کسر مالیات نشده و معاف از پرداخت مالیات بر حقوق میباشند.
درآمدهای مشمول و غیرمشمول مالیات بر حقوق
پرداختی به کارکنان یک شرکت یا مجموعه فقط شامل حقوق ثابت آنها نشده و عنوانهای دیگری را نیز در بر میگیرد. در ادامه درباره انواع این درآمدها صحبت کرده و به تفکیک بیان میکنیم که شامل مالیات حقوق میشوند یا خیر.
درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق
درآمدهای مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق اصلی (پایه) به همراه تمام مزایای پرداختی اعم از مزایای مستمر یا غیر مستمر. چند نمونه از این درآمدها به شرح زیر هستند :
• حق همسر
• حق اولاد
• حق خواروبار
• حق مسکن
• پول شیر
• حق ناهار و شام
• حق ایاب و ذهاب
• انواع پرداختیهای اضافه کاری
• کارمزد
• عیدی
• پاداش آخر سال
• …
درآمدهای معاف از مالیات بر حقوق
اساسا درآمدهایی که در طول دوره اشتغال و به طور ثابت به کارگر یا کارمند پرداخت نشده، بنا بر دلیل خاصی به وی تعلق گرفته است، مشمول پرداخت مالیات نخواهند گردید. چند نمونه از این درآمدها عبارتند از :
• حقوق بازنشستگی
• سنوات
• حق سفر و ماموریت
• بازخرید خدمت
• هزینه معالجه
• خسارت اخراج
• هر نوع مزایای غیر نقدی تعلق گرفته به شاغل (شامل پاداشهای دورهای که به صورت ماهیانه پرداخت میشود)
البته مزایای غیرنقدی تحت شرایط خاصی جزو درآمدهای مشمول مالیات محسوب میشود. هدایا یا پاداشهای تقدیم شده به کارگران و کارمندان، اگر از یک ششم مبلغ معافیت سالانه بالاتر رود، شامل مالیات خواهند شد. برای مثال اگر حداکثر دریافتی شاغلان تحت عنوان مزایای غیر نقدی در سال 1401 به رقم زیر برسد، جزو درآمدهای معاف از مالیات به شمار میرود و در غیر اینصورت، مالیات به آن تعلق خواهد گرفت.
67.200.000 = 12 × 5.600.000
11.200.000 = 1 × (6 ÷ 67.200.000)
با محاسبات بالا، حقوق بگیران میتوانند در هر سال تا سقف 11 میلیون و 200 هزار تومان به عنوان هدایای غیرنقدی دریافت نمایند.
مشمولان پرداخت مالیات بر حقوق در ایران
به طور کلی همه افرادی که شاغل هستند و از شخص دیگری حقوق دریافت میکنند، باید بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات بر حقوق پرداخت کنند. این موضوع حتی شامل کسانی که برای شرکتهای خارج از ایران کار میکنند نیز میگردد. این افراد از زمان دریافت حقوق خود تا پایان ماه فرصت دارند تا مالیات حقوق خود را به اداره مالیاتی محل زندگیشان پرداخت نمایند.
علاوه بر این اتباع خارجی، برای تمدید اقامت در ایران یا صدور پروانه اشتغال، باید برای ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات اقدام کنند.
مالیات عیدی و پاداش
همانطور که بالاتر توضیح دادیم، عیدی جزو درآمدهای مشمول مالیات است؛ اما به شرطی که از مبلغ معافیت ماهانه بالاتر باشد. حتما میدانید که عیدی مبلغی است برابر با حقوق یک ماه که در انتهای یک سال کاری پرداخت میشود. حال اگر حقوق کارمند یا کارگر بالاتر از میزان تعیین شده معافیت باشد، عیدی نیز از این مبلغ بیشتر بوده و مشمول مالیات بر حقوق خواهد شد. در غیر اینصورت، مالیات بر عیدی محاسبه نمیگردد.
در مورد پاداش نیز فقط پاداش آخر سال در درآمد حقوق بگیران محاسبه شده و مشمول مالیات میگردد و پاداشهای ماهانه مشمول این قانون نمیشوند.
جریمه عدم پرداخت مالیات بر حقوق
در صورتی که کارفرما ارسال لیست مالیات کارکنان خود را با تاخیر انجام دهد و یا مندرجات آن خلاف واقعیت باشد، به اندازه 2 درصد از حقوق هر یک از کارکنان، جریمه خواهد شد و باید این جریمه را اضافه بر مالیات پرداخت کند.
اما اگر پرداخت مبلغ مالیات حقوق کارکنان دیرتر از موعد مقرر انجام شود، 10 درصد مالیات کلی به اضافه 2.5 درصد از حقوق ماهانه به عنوان جریمه کارفرما در نظر گرفته میشود.
تفاوت مالیات بر حقوق کارمند و کارگر
صرف کارمند یا کارگر بودن، شرط تعیین مبلغ مالیات بر حقوق نیست؛ بلکه این میزان حقوق است که تعیینکننده رقم مالیات میباشد. با این وصف، چه کارمندان و چه کارگران در صورتی که ماهانه بیش از 5.600.000 تومان دریافت نکنند، مشمول مالیات نخواهند شد.
مالیات بر حقوق توسط شرکت حسابداری در اصفهان
اگر در اصفهان صاحب کسبوکاری هستید و برای تهیه لیست حقوق کارکنان، تنظیم لیست مالیات بر حقوق و یا تهیه فیش مالیات حقوق آنها نیاز به شرکت حسابداری در اصفهان دارید، شرکت آرمان ارقام دقیق سپاهان این خدمات را در سه سطح به شما ارائه میدهد.
مزیت سپردن امور مالیاتی و حسابداری خود به این شرکت در این است که با دریافت خدمات تخصصی و متعهدانه و مطابق با قوانین مالیاتی، کمترین مبلغ مالیات را پرداخت کرده و مجبور به پرداخت جریمه نیز نخواهید شد.
بسیار عالی