تعریف حسابرسی داخلی و اهمییت آن

حسابرسی داخلی چیست و چه اهمیتی دارد؟

معمولا پیش می‌آید که ما، دو واژه حسابرسی و حسابداری را در کنار هم به‌کار می‌بریم یا به‌تصور مشابه بودن این دو عبارت، یکی را جای دیگری استفاده می‌کنیم. این درحالی است که دو واژه حسابداری و حسابرسی معانی متفاوتی دارند. درواقع حسابداری و حسابرسی دو کار مختلف با روند و شرح متفاوتند. هرچند هردو مرتبط به امور مالی شرکت‌ها و بانگاه‌های تجاری می‌شوند و با اطلاعات اقتصادی و پولی آن‌ها در تماسند اما ماهیت دو کار در یک راستا نیست. در ادامه درباره حسابرسی داخلی و ماهیت آن بیشتر صحبت کرده و به تفاوت‌های آن با حسابداری می‌پردازیم.

تفاوت حسابرسی و حسابداری

اجازه دهید درابتدا به این مهم اشاره کنیم که تفاوت حسابداری و حسابرسی در چیست و توضیح دهیم که اصول حسابرسی چه فرآیندی را شامل می‌شود، تا بتوانیم بهتر به شرح حسابرسی داخلی بپردازیم.

حسابداری چیست؟

حسابداری که به‌نوعی زبان تجارت است، اطلاعات مالی یک مجموعه یا سازمان را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به‌شکل گزارش‌ها و صورت‌های مالی ارائه می‌کند. این اطلاعات که شامل صورت گردش وجوه نقد، ترازنامه، صورت سود و زیان و … می‌شوند، ‌برای تجزیه تحلیل عملکرد مجموعه مورد استفاده مدیران قرار می‌گیرند و برای تنظیم دفاتر و اظهارنامه‌های مالیاتی‌ لازم‌اند.

 حسابرسی چیست؟

حسابرسی مانند حسابداری با اطلاعات مالی بنگاه‌های اقتصادی در ارتباط است اما به‌گونه‌ای که  به بررسی حساب‌ها و اسناد و مدارک شرکت می‌پردازد و اطلاعات مالی جمع‌آوری شده در پروسه حساب‌داری را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و میزان مطابقت آن با استانداردها را بررسی می‌کند. سپس نتایج به‌دست آمده در قالب یک گزارش در اختیار مدیران قرار می‌گیرد.

به‌این ترتیب، حسابداری پروسه تهیه صورت های مالی است و حسابدار به‌طور مستمر اقدام به ثبت فعالیت‌های مالی و معاملات انجام شده در مجموعه و تنظیم اسناد آن‌ها می‌کند. در حالی که حسابرسی تنها شمال ارزیابی مدارک و اطلاعات بدست آمده از حسابداری در بازه‌های زمانی مشخص می‌شود.

حسابرسی داخلی چیست؟

حال که با مفهوم حسابرسی و تفاوت آن با حسابداری آشنا شدیم،‌ بهتر می‌توانیم به شرح و توضیح حسابرسی داخلی بپردازیم. حسابرسی داخلی یا Internal Audit شامل رسیدگی به تمام امور مالی سازمان یا شرکت، توسط فرد و یا افرادی که در حوزه حسابرسی تخصص دارند و این کار را به صورت حرفه ای انجام می‌دهند، می‌شود. حسابرسی داخلی درواقع به فرایند نظارت برتمام امور مالی سازمان گفته می‌شود. این نظارت به‌منظور خطایابی، اعتبارسنجی مبادلات مالی و صحت سنجی فعالیت‌های واحد حسابداری انجام می‌شود. حسابرسی، تمامی معاملات شرکت را از زمانی که معامله در یک بنگاه تجاری یا اقتصادی صورت می‌گیرد تا زمانی‌ که اسناد آن در ترازنامه  ثبت می‌شود و در جمع‌بندی حساب‌ها قرار گیرد، دنبال کرده و جزء به جزء بررسی می‌کند.

چرا به حسابرسی داخلی نیاز داریم؟

مدیران شرکت‌ها معمولا به‌منظور پیشگیری از اشتباهات در امور مالی و حسابداری شرکت، ثبت اسناد و تنظیم ترازنامه‌ها از حسابرسی داخلی استفاده می‌کنند. حسابرس داخلی مااند یک فیلتر عمل کرده و مانع از بروز هرگونه اشتباه در امور حسابداری می‌شود. اشتباهات در حسابداری شرکت، در هر بخش ممکن است سهوی یا عمدی باشد. اما درهر حال گاهی برخی از این اشتباهات جزئی یا جدی، می‌تواند تاثیر بسیاری در گزارش‌های مالی داشته باشد و حساب سود و زیان شرکت را کاملا تغییر دهید. همین موضوع نیز اشتباهات تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌های مدیران شرکت را به‌دنبال دارد. همچنین می‌تواند به‌عنوان نوعی تخلف مالیاتی در سازمان امور مالیاتی ثبت شود و جرائم سنگینی را به مجموعه تحمیل کند. درنتیجه در حسابرسی داخلی مدیران ضمن پیشگیری از هرگونه سوء‌استفاده در امور مالی و حسابداری، از اشتباهات غیرعمدی نیز پیشگیری می‌کنند. البته باید گفت حسابرسی داخلی امری کاملا تخصصی و حرفه‌ای است و یک حسابرسی داخلی باید از شناخت و تسلط کافی به تمامی امور مالی برخوردار باشد.

حسابرس داخلی کیست؟

حسابرس داخلی فردی است که به کلیه امور و اصول حسابرسی مسلط است. این فرد موظف است بر مدیریت منابع مالی سازمان نظارت کرده و هزینه‌ها و معامله‌ها و درآمد‌های مجموعه را اعتبارسنجی کرده و با صورت‌ها و گزارش‌ها مطابقت دهد. ضمن اینکه اطلاعات موجود در گزارش‌های مالی را تحلیل نماید. نظارت بر مستند کردن اسناد مالی سازمان معمولا شرکت‌ها امور حسابرسی داخلی خود را به شرکت‌های حسابداری می‌سپارند. چرا که کارشناسان و متخصصان شرکت‌های حسابداری در تمامی حوزه‌های مالی و حسابرسی نیز تسلط داشته و به‌دلیل تجربه زیاد در این کار، بهترین و دقیق ترین خدمات را ارائه می‌کنند. درواقع حسابرس داخلی نیاز به تخصص و تسلط در دو حوزه زیر دارد:

• تمام فعالیت‌های حسابداری را بشناسد و کاملا بر آن‌ها اشراف داشته باشد. همچنین توانایی حسابداری را داشته باشد.
• توان بررسی فرایند‌ها، تحلیل داده، پیدا کردن اشتباهات، برنامه ریزی و حل مسئله را داشته باشد.

فراموش نکنیم که مراحل انجام حسابرسی‌های داخلی از بررسی کوچکترین تراکنش‌ها تا پیدا کردن اشتباهات، دریافتن اینکه اشتباهات سهوی بوده‌اند یا عمدی، همچنین ارائه راه‌حل برای رفع مشکلات پیش آمده از اشتباهات را شامل می‌شود. ضمن اینکه حسابرس داخلی می‌تواند شیوه‌هایی جهت گسترش دارایی‌های مجموعه نیز پیشنهاد دهد. معمولا مدیران به‌منظور اطمینان از صحت و سلامت حسابرسی‌های داخلی انجام شده،‌ سعی می‌کنند این امور را برون‌سپاری کرده و افرادی بیرون از مجموعه بسپارند.

سخن پایانی

درنهایت باید گفت، حسابرسی داخلی یک کار کاملا تخصصی است که از وجوه بسیاری برای سازمان و شرکت‌ها اهمیت دارد. حسابرسی داخلی مانع از زیان‌های جبران‌ناپذیر به شرکت شده همچنین توسعه و گسترش فعالیت‌های شرکت را به همراه دارد. همچنین می‌تواند به پیدا کردن استراتژی‌های مفید و سودمند کاری برای مجموعه کمک کند. البته این موارد به دست نخواهد آمد مگر اینکه امور حسابداری و حسابرسی خود را به یک شرکت معتبر با کارشناسان مجرب و حرفه‌ای بسپارید. شرکت آرمان اراقام دقیق سپاهان که در زمین خدمات مالی و مالیاتی در اصفهان فعال است، تمامی نیازهای شما در حوزه حسابداری و حسابرسی را پوشش داده و مدیریت می‌کند.