با توجه به اینکه دولت از طریق دریافت مالیات‌ها کسب درآمد می‌کند، مالیات اجاره املاک و مستغلات تعیین شده است. در حقیقت دولت به وسیله اخذ مالیات از افراد، درآمد کسب می‌کند و آن را در جهت ارائه خدمات عمومی و برخی فعالیت‌های اقتصادی صرف می‌کند. به این ترتیب مالیات در گردش اقتصادی ایران اهمیت ویژه‌ای دارد.
مالیات‌ها را به دو گروه مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم طبقه‌بندی می‌کنند. مالیات های املاک به عنوان مالیات مستقیم شناخته می‌شوند و هر نوع درآمدی را شامل می‌شود که از ملک به دست می‌آید. چنانچه به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره این مبحث هستید، ما را در ادامه همراهی کنید.
هر آنچه باید از مفهوم مالیات اجاره املاک بدانید
مالیات بر درآمد را به چند دسته تقسیم می‌کنند و یکی از آن‌ها مالیات اجاره املاک است. چنانچه صاحبان املاک مسکونی، تجاری و غیره درصدد این باشند که ملک خود را به شخص دیگری جهت راه‌اندازی شغل و یا سکونت اجاره دهند و از آن درآمدی کسب کنند، بر اساس میزان درآمد، مشمول مالیات می‌شوند.
مالیات مربوط به اجاره املاک را باید مالکان بپردازند و مستاجرها در این زمینه هیچ نقشی ندارند. میزان مالیات به فاکتورهای گوناگونی بستگی دارد. صاحبان املاک چه مسکونی، چه تجاری یا اداری، موظف هستند هر سال تا پایان ماه تیر اظهارنامه مربوط به ملک خود را تنظیم و آماده کنند.
سپس با توجه به اظهارنامه صاحبان املاک، میزان دقیق مالیات آن‌ها مشخص می‌شود و باید آن را به اداره مالیاتی مربوطه پرداخت کنند. مالیاتی که حاصل از درآمد اجاره املاک است، به دو دسته تقسیم می‌کنند : اجاره دست اول و اجاره دست دوم.
مالیات اجاره املاک دست اول
مالیات اجاره املاک دست اول به موجرهایی تعلق می‌گیرد که خود مالک محل هستند و ملک از طرف آن‌ها به اجاره گذاشته شده است. مقدار مالیاتی که به این دسته تعلق می‌گیرد شامل همه مبلغ اجاره ملک با کسر 25 درصد به عنوان استهلاک و اجاره مالک است.
مالیات اجاره املاک دست دوم
مالیات اجاره‌نامه دست دوم به موجرهایی تعلق می‌گیرد که مالک محل موردنظر نیستند. بلکه خود آن‌ها مستاجر هستند و ملک را به کسی دیگر جهت اجاره واگذار کرده‌اند. مقدار مالیاتی که به این دسته تعلق می‌گیرد، مابه‌التفاوت مبلغ اجاره‌ای است که از مستاجر دریافت کرده و به مالک پرداخت می‌کند.
نحوه محاسبه مالیات اجاره املاک
سازمان اداره امور مالیاتی برای اینکه بتواند مالیات اجاره املاک را محاسبه کند، از دو طریق اقدام می‌کند که از قرار زیر هستند:
- این مالیات را با توجه به اجاره‌نامه رسمی که مالک به سازمان اداره امور مالیاتی ارائه می‌کند، محاسبه می‌کنند. به این ترتیب لازم است مالک یک کپی از اجاره‌نامه ملک خود را به همراه مدارک موردنیاز از قبیل اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ارائه کند.
سپس مالیات ملک او را با توجه به قانون درصد و مبلغ مالیاتی که لازم است پرداخت شود، تعیین می‌کنند. به منظور تنظیم اظهارنامه مالیاتی می‌توان از شرکت حسابداری در اصفهان که در این حوزه متخصص هستند، کمک گرفت.
- چنانچه بین مالک و مستاجر هیچ قراردادی نوشته نشده باشد، یا مالک از ارائه آن به اداره امور مالیاتی امتناع کند، روش دیگری را در پیش می‌گیرند. به این ترتیب اداره امور مالیاتی میزان 80 درصد مالیاتی که برای اجاره در نظر گرفته شده، بر اساس جدولی که برای آن طراحی کرده‌اند، دریافت می‌کند. در صورتی که مالک در این کار کوتاهی کند، سازمان اداره امور مالیاتی با توجه به نرخ قانونی از اجاره‌ای که گرفته شده، مالیات اجاره را دریافت می‌کند.
مالیات اجاره املاک خالی از سکنه
لازم است بدانیم که علاوه بر مالیات اجاره املاک، خانه‌های خالی از سکنه نیز مشمول پرداخت مالیات می‌شوند. برخی از املاکی در سطح شهر واقع شده‌اند، خالی از سکنه هستند و هیچ کسی در آن‌ها سکونت ندارد. به منظور جلوگیری از رواج این پدیده و برخورد با افرادی که عرضه ملک را احتکار می‌کنند، قانون‌گذاران برای آن‌ها مالیات وضع کرده‌اند.
این مالیات به منظور حمایت از مستاجران و افزایش بی‌رویه مبلغ اجاره اخذ می‌گردد. به این ترتیب چنانچه خانه‌ای بیش از یک سال خالی از سکنه باقی بماند، مشمول مالیات می‌شود و مالک آن باید به شرح زیر مالیات پرداخت کند:
سال دوم –> معادل نیمی از مالیات بر اجاره ملک
سال سوم –> معادل مالیات بر اجاره ملک
سال چهارم به بعد –> معادل یک و نیم برابر مالیات بر اجاره ملک
چه افرادی از پرداخت مالیات اجاره املاک معاف هستند؟
- چنانچه خانه‌ای در اختیار پدر، مادر، فرزند، همسر، اجداد و افرادی که تحت تکفل هستند، قرار بگیرد، اجاره‌ای حساب نمی‌شود و برای آن ملک نیاز به پرداخت مالیات اجاره املاک نیست.
- خانه‌هایی که در تهران تا 150 متر مربع و در شهرستان‌ها تا 200 متر مربع هستند، از پرداخت مالیات اجاره معاف شده‌اند.
- چنانچه فردی چند شغله باشد، کل درآمدهای او با کم کردن معافیت، برای محاسبه مالیات بر اجاره در نظر گرفته می‌شود.
- در صورتی که پس از گذشت 6 ماه معامله اجاره ملک فسخ گردد، لازم نیست مالیات بر اجاره پرداخت شود.
- اگر فردی از طریق دریافت اجاره ملک زندگی خود را بگذراند و منبع درآمد او صرفا اجاره ملک باشد، از پرداخت مالیات معاف می‌شود.
- در مجتمع‌های مسکونی که بیش از 3 واحد آن اجاره‌ای باشد، نیازی به پرداخت مالیات بر اجاره نیست.
مهلت ثبت اظهارنامه مالیاتی برای پرداخت مالیات اجاره املاک
معمولا مالکان هرساله تا 31 تیر ماه فرصت دارند که برای تعیین مالیات اجاره املاک، اظهارنامه مالیاتی ارائه کنند. با توجه به اظهارنامه‌های ارائه‌شده تعیین می‌شود که چه کسانی از پرداخت مالیات معاف هستند و باقی مالکان باید چه مبلغی را به عنوان مالیات پرداخت کنند.
جمع‌بندی
مالیات اجاره املاک هر ساله توسط اداره امور مالیاتی تعیین شده و از مالکان اخذ می‌گردد. در واقع مالیات‌ها توسط دولت دریافت می‌شوند و در جهت ارائه خدمات عمومی و فعالیت‌های دیگر اقتصادی صرف و هزینه می‌گردند.
بنابراین لازم است مالکان با تنظیم و آماده کردن اظهارنامه مالیاتی، برای پرداخت مالیات بر اجاره ملک خود اقدام نمایند. به همین منظور باید از افراد خبره‌ای که در شرکت‌های حسابداری فعالیت می‌کنند، کمک بگیرند. مالکان می‌توانند از خدمات مالیاتی در اصفهان بهره ببرند و از شرکت آرمان ارقام دقیق سپاهان کمک بگیرند تا اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه کنند.