اظهارنامه ارزش افزوده در حال حاضر به صورت الکترونیکی از طریق سایت www.evat.ir و به صورت خوداظهاری مالیاتی باید تسلیم شود. با ما همراه باشید در این مقاله به بررسی تمام زوایای اظهارنامه مالیاتی می‌پردازیم.
خوداظهاری مالیاتی
خوداظهاری مالیاتی از جمله شیوه‌های تسلیم اظهارنامه است که در کشورهای مختلف استفاده می‌شود. در این شیوه تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده توسط خود فرد بدون اعمال قدرت اداره مالیاتی انجام می‌گیرد و مؤدیان خود مالیات ارزش افزوده را محاسبه و پرداخت می‌کند. در گذشته این روند به صورت کاغذی انجام می‌شد، ولی در حال حاضر به صورت الکترونیکی از طریق سایت www.evat.ir انجام می‌شود.
از مزایای خوداظهاری می‌توان مشارکت حداکثری مؤدیان، کاهش بار کاری اداره مالیات ارزش افزوده و تکریم مؤدیان را عنوان کرد و به همین دلیل این روش از کارآمدترین روشهای دریافت مالیات و تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده است.
مالیات ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده بخشی از زندگی روزمره است بدون اینکه حتی به آن فکر کنید. هر چیزی که خریداری، فروخته یا ارائه می‌شود دارای ارزش افزوده و در نتیجه مالیات بر ارزش افزوده در زنجیره تولید خود است. برای درک مفهوم مالیات بر ارزش افزوده، می‌توانیم خود اصطلاح «ارزش افزوده» را با دقت بیشتری بررسی کنیم. مالیاتی است که بر ارزش افزوده یک محصول یا خدمات اعمال می‌شود. که درک مفهوم را کمی ساده‌تر می‌کند. قیمت محصول فروخته شده، منهای قیمت تولید برابر با «ارزش افزوده» است.
نرخ مالیات ارزش افزوده
نرخ مالیات ارزش افزوده در کل 9 درصد ارزش کالا یا خدمات فروخته شده است. که به صورت تفکیکی از 6 درصد مالیات و 3 درصد عوارض تشکیل می‌شود. البته طبق قانون مالیات ارزش افزوده برخی از کالا و خدمات مانند کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر شامل معافیت‌هایی می‌شوند و همچنین برخی از کالا و خدمات خاص مثل انواع سیگار و محصولات دخانی دوازده درصد، انواع بنزین و سوخت هواپیما بیست درصد نرخ مالیات ارزش افزوده متفاوتی دارند.
وظایف و تکالیف مؤدیان در ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
طبق ماده 18 قانون مالیات بر ارزش افزوده مؤدیان مکلفند به ترتیبی‌که سازمان امورمالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌نماید نسبت به ارائه اطلاعات درخواستی سازمان مذکور و تکمیل فرمهای مربوطه اقدام و ثبت نام نمایند. همچنین طبق ماده 19همین قانون مؤدیان مکلفند در قبال عرضه کالا یا خدمات موضوع این قانون، صورتحسابی با رعایت قانون نظام صنفی و حاوی مشخصات متعاملین و مورد معامله به ترتیبی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌شود، صادر و مالیات متعلق را در ستون مخصوص درج و وصول نمایند. در مواردی که از ماشین‌های فروش استفاده می‌شود، نوار ماشین جایگزین صورتحساب خواهد شد.
بنابراین کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده که بدون رعایت مقررات و ضوابط این قانون عرضه گردد، علاوه بر جرائم متعلق و سایر مقررات مربوط موضوع این قانون، کالای قاچاق محسوب و مشمول قوانین و مقررات مربوط به کالای قاچاق می‌شود.
همان‌طورکه از متن صریح قانون مالیات ارزش افزوده مشخص است. مؤدیان باید نسبت به تشکیل پرونده مطابق با دستورالعمل سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کنند و در دوره‌های مالیاتی مشخص شده به‌وسیله این سازمان اظهارنامه ارزش افزوده خود را تسلیم و مالیات را پرداخت کنند. در غیر این صورت مشمول جریمه‌های مالیاتی می‌شوند و علاوه بر آن کالای عرضه شده به‌وسیله آن‌ها به عنوان کالای قاچاق شناخته و مشمول قوانین کالای قاچاق نیز می‌شود.
زمان تنظیم اظهارنامه مالیات ارزش افزوده
طبق ماده 10 قانون مالیات ارزش افزوده هر سال شمسی به چهار دوره مالیاتی سه ماهه، تقسیم می‌شود. در صورتی که شروع یا خاتمه فعالیت مؤدی در خلال یک دوره مالیاتی باشد، زمان فعالیت مؤدی طی دوره مربوط یک دوره مالیاتی تلقی می‌شود.
و مؤدی موظف است نهایتا تا 15 روز بعد از پایان هر دوره مالیاتی، مثلا 15 تیرماه برای دوره اول مالیاتی، اظهارنامه ارزش افزوده خود را تسلیم کند. و در غیر این صورت مشمول جریمه موضوع این قانون می‌شود.
گواهینامه ارزش افزوده
یکی دیگر از نکات مربوط به مالیات ارزش افزوده و تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده دریافت گواهینامه ارزش افزوده است که بعد از تکمیل پرونده مالیاتی به متقاضی ارائه می‌شود.
همه مودیان که به تولید یا توزیع کالا و خدمات مبادرت دارند باید این گواهینامه را دریافت کنند. لازم به ذکر است اگر کسب‌وکار‌ها این گواهینامه را دریافت نکرده باشند و به دریافت مالیات بپردازند. یک عمل غیرقانونی انجام داده‌اند و برابر قانون با آن‌ها برخورد می‌شود.
استفاده از سیستم حسابداری مدون و هوشمند در تنظیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
طبق ماده 34 قانون مالیات ارزش افزوده مؤدیان مشمول مالیات موضوع این قانون مکلفند از دفاتر، صورتحسابها و سایر فرمهای مربوط، ماشین‌های صندوق و یا سایر وسایل و روشهای نگهداری حساب که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌کند، استفاده نمایند. مدارک مذکور باید به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوط توسط مؤدیان نگهداری و در صورت مراجعه مأموران مالیاتی به آنان ارائه شود.
امروزه با توجه به حساس بودن موضوع تنظیم و تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده نیاز به یک سیستم حسابداری هوشمند و مدون در کسب و کار‌ها به شدت احساس می‌شود تا در وهله اول تمام صورتحسابها به دقت ثبت و نگهداری شوند و تنظیم اظهارنامه ارزش افزوده استفاده شود. در وهله دوم این صورتحسابها در صورت نیاز برای بررسی ماموران مالیاتی در دسترس باشند.
جمع‌بندی
مالیات ارزش افزوده مالیاتی است که بابت ارزش افزوده شده به کالا یا خدمات تعلق می‌گیرد. ارزش افزوده به زبان ساده اختلاف قیمت کالای فروخته شده و هزینه تولید کالا است. از سال 1387 با تصویب این قانون در مجلس شورای اسلامی تمام مشاغل مشمول پرداخت این مالیات شدند.
اظهارنامه ارزش افزوده به صورت خوداظهاری توسط مؤدی تسلیم می‌شود. بنابراین استفاده از مشاوره مالی در تنظیم این اظهارنامه مالیاتی به مؤدی کمک می‌کند تا مالیات او دقیق‌تر محاسبه شود. و مشمول جرایم مالیاتی یا ضرر و زیان نشود.
شرکت حسابداری آرمان ارقام دقیق سپاهان با استفاده از مشاوران حقوقی و حسابداران باتجربه و همچنین نرم‌افزارهای حسابداری آماده ارائه خدمات مختلف در زمینه تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده، تنظیم اظهارنامه ارزش افزوده گرفتن، گواهینامه ارزش افزوده، شرکت در جلسه رسیدگی ارزش افزوده و تنظیم لوایح مالیات بر ارزش افزوده به مؤدیان گرامی است.